مترجم: نازی نظاملی، شايان شمس
گويندگان: مريم جلينی، شايان شامبياتی
مجری: من اخیراُ با ناوینا هایدار، موزهدار هنرهای اسلامی، در موزه متروپلیتن گفتگو داشتم.
ناوینا، باز هم بابت پذیرش ...
مترجم: نازی نظاملی، شايان شمس
گويندگان: مريم جلينی، شايان شامبياتی
مجری: من اخیراُ با ناوینا هایدار، موزهدار هنرهای اسلامی، در موزه متروپلیتن گفتگو داشتم.
ناوینا، باز هم بابت پذیرش ما در این تالارهای با شکوه و مسحورکننده ممنونم. جهت اطلاع میگم که من و ناوینا در شروع به کار این تالارها در چهار پنج سال پیش همکاری داشتیم و فاز راهاندازی این جا به خوبی توسط جانشین من، تام کمبل، و مدیر بخش، شیلا کمبی، انجام شد.
نکته دیگهای که میخوام اضافه کنم در مورد شما است. شما هندی، مسلمان و دانشآموختهی آکسفورد هستید و اینها به گونهای در ظاهر آثار در این جا تاثیر گذاشتند. قدر در مورد فرایند برنامهریزی بگین. ما با ۹۰۰۰ مایل از اسپانیا تا خاور میانه و هند، حتی دورتر در اندونزی، طی چهارده قرن سر و کار داریم. عناصری که به اینها وحدت بخشیدند چه هستند؟
ناوینا هایدار: ویژگیهای فرمالی از هنر هستند که در هنر تمامی این مناطق مشترکه. اما اصلیترین عنصر هنری ربطدهندهی اونها سنت خوشنویسیه. جایی که آیات شریفه قرآن بر روی اشیاء و بناها و دستنوشتههای تقریباً تمام این مناطق به صورت مکتوب تجلی پیدا میکنن.
یکی دیگر از عوامل ربطدهنده وجود فرمهای هندسی در طول زمان، در بیشتر قسمتهای جهان اسلامه. گفتمان خاصی در سبکها و الگوهای به هم پیچیده شکل گرفته که با توجه به تنوع محلها بیان شدهاند. در همین راستا ما شاهد خلق نقوش عربی شاخههای پیچیدهی مو و شکوفههای شگفتانگیز واقعی و سبکی هستیم.
معماری عنصر بسیار مهمی در هنر اسلامیه. این که چطور جو و فضاهای معماری اسلامی رو در تالارها تداعی کردیم. ما سعی کردیم هر تالار رو با بافتها و رنگهای مربوط به معماری اصیل اون منطقه مزین کنیم. ما توسط برش مراکشی، فضایی خیلی خاص رو فراهم کردیم. از اونجا که چهار ستون قرون وسطایی اصیل داشتیم، به منظور خلق فضایی خاص بر اساس معماری قرون وسطای مغربی-آندلوسی، از پیشهوران فارس دعوت به عمل آوردیم.
آن چه که در بالا و پایین و اطراف ستونها میبینید کار این هنرمندهاست و سنتهای زنده جهان اسلام رو نشون میده. ایده ساخت این دیوار از مایکل بری، مدیر وقت بخش هست. اون به شدت از احیای سنتهای اسلامی حمایت میکرد و ما هم دقیقاً همین کار رو کردیم. ما تالار ویژهای برای اسپانیا، شمال آفریقا، جنوب ایتالیا داریم و مراکش رو به عنوان امتداد این مناطق.
مجری: ممکنه قدری بر روی برخی آثار خاص تمرکز کنیم؟ یکی از بزرگترین آثار مجموعه کاشیکاری آبی و بزرگ محرابه. راجع بهش توضیح میدین؟ محراب چیه؟
ناوینا هایدار: محراب جزئی از مسجده. معمولاً به صورت فرورفتگی در دیوار هست و جهت قبله در مکه رو به نمازگزاران نشون میده. این محراب مزین و زیبا بر میگرده به اوایل قرن چهاردهم و از شهر اصفهان میاد. جایی که در مدرسهی مذهبی...
مجری: اصفهان در ایران؟
ناوینا هایدار: بله، اصفهان در ایران. محراب بزرگ و تماشاییای هست و از موزائیکهای آبی و سفید ساخته شده. شامل دو ردیف خوشنویسی هست که حاوی آیات قرآنی و احادیث هستند. ابعاد، رنگ و کارکردش اون رو به اثر بزرگ مجموعهمون تبدیل کرده.
مجری: یک بلور جواهریشکل کوچک و زیبای کریستالی در تالار مغول وجود داره.
ناوینا هایدار: درسته.
مجری: در مورد اون بگین.
ناوینا هایدار: بله. یک ظرف شبیه به انبه است که احتمالاً برای عطر استفاده میشده و به علاقه مغولها به اشیاء با ارزش دلالت داره. بدنهاش از سنگ آبگینه است و به نقوش مارپیچی طلا و یاقوتهای کوچیک مزینه. احتمالاً برای شاهجهان، سازندهی تاج محل، ساخته شده.
سلیقه مغولها در مورد هنر جواهر سازی در این شی خلاصه میشه.
مجری: در مورد شاهنامه بهمون بگین. چون خیلی مشهوره و از بزرگترین آثار تاریخ هنره.
ناوینا هایدار: درسته. این یکی از زیباترین و فاخرترین نسخههای مصور شاهنامه، حماسه فارسیه که توسط فردوسی، شاعر بزرگ کلاسیک ایرانی سروده شده و داستان شاهان باستانی ایران رو بازگو میکنه. در اوایل قرن شانزدهم، شاه طهماسب، به نسلهای مختلف هنرمندها ماموریت داد که بزرگترین نسخه مصور شاهنامه رو خلق کنند. نتیجهاش گروهی از صفحات منقوشه که ۷۸ صفحهاش در موزه متروپلیتن موجوده و صورت شاعرانه تخیل فارسی رو نمایان میکنه. واقعاً خیره کننده است و زبان از توصیف این نقاشیهای خارقالعاده قاصره. نقاشیها به شدت کوچک و با جزئیات هستند.
از نظر اندازه کوچک و در ابعاد صفحه کاغذ اند اما بیاندازه سرشار از تخیل هستند.
ناوینا هایدار: کاملاً درسته.
مجری: این تالارها بیاندازه غنی هستند. چیدمان مسحورکنندهای دارند. باید از مایکل باتیستا، طراح اینجا، تجلیل کرد. از شما هم به خاطر پذیرایی در این جا در این تالارهای با شکوه ممنونم.
ناوینا هایدار: من هم از شما به خاطر دادن ایدههای تاثیرگذاری که تونستیم به اجرا درشون بیاریم ممنونم.